Kripto para piyasasında yeni bir güven sistemi meydana geldi. Bu şeffaflık sistemi İngilizce olarak Proof of Reserve (PoR) Türkçe olarak Rezerv Kanıtı olarak geçiyor.
Bildiğiniz gibi geçtiğimiz dönemde FTX borsasının çöküşü kripto ekosisteminde derin bir yara açmıştı. Bu çöküşün ana nedeni borsada müşterilerin varlığını karşılayacak kadar kripto para bulunmamasıydı. FTX bu çöküşü yaklaşık 8 milyar dolar açık ile sonlanmıştı. Çöküş sonrasında Binance CEO’su Changpeng Zhao kısa bir süre önce Binance’in rezerv kanıtı uygulamaya başlayacağını duyurdu. Peki, Kriptoda Rezerv Kanıtı (Proof of Reserve) / PoR nedir?
Rezerv Kanıtı (Proof of Reserve)
Rezerv kanıtı (Proof of Reserve) veya PoR, merkezi kripto para birimi rezervlerinin şeffaflığını artırmaya yardımcı olan doğrulanabilir bir denetim prosedürüdür. Rezerv kanıtı, merkezi bir platformun fon rezervlerini onaylamak için kriptografik kanıtlar kullanır, genel cüzdan adreslerinin sahipliğini kontrol eder ve tekrarlayan üçüncü taraf denetimleri yapar.
Müşterilerin, platformun finansal durumunu ve müşteri mevduatlarını karşılamaya yetecek kadar fona sahip olup olmadığını anlamalarına yardımcı olur. Kullanıcılar ayrıca kriptografik yöntemi kullanarak hesap bakiyesini kontrol edebilir.
PoR, blockchain teknolojisini kullanmasına rağmen, yine de muhasebe prosedürlerinin doğruluğuna ve zincir dışı varlıkların değerlemesine bağlıdır. Rezerv kanıtı, müşterilere varlıkları için daha fazla güvenlik sunar. Düzenlenmemiş ve lisanssız borsaların her şeyin yolunda olduğunu kanıtlayabildiği tek araçtır.
Rezerv Kanıtı yeterli mi?
Kripto ekosisteminde yeni bir güven argümanı olan Rezerv kanıtı yeterli mi sorusuna cevap verecek olursak aslında yeterli değil. Peki bu sonuca nasıl vardık. Bunu basit bir örnekle açıklamak isterim, bir borsa A coini için Rezerv kanıtı paylaştı. Bu kanıt müşteri fonlarıyla 1:1 oranında örtüşmektedir. Peki, borsanın varlıkları hacklenirse durum ne olur? Yada borsa yine hacklenmeye karşı o coinin tutarı kadar itibari para tutsa bile ekosistemde yer alan bir çatlak borsanın kullanıcı fonlarını ödeyememesi ile sonuçla bilir. Misa Luna çökmeden önce Rezerv kanıtı sunulsaydı. Borsalar kullanıcıların Luna karşılığını değerinde ödeyebilecek miydi?
Bu yüzden ekosistemin daha da güvenilir hale gelmesi için çalışmalara devam edilmeli. Neden mi, haberlerde yer alan dolandırıcılık, iflas ve çöküş haberlerini detaylı inceleyin çoğunluğu kriptoyla alakalı işte bu yüzden bu ekosistemin daha çok gelişmesi gerekiyor.
İlginizi Çekebilir: FTX’in Çöküşü, SEC’in Beceriksiz Düzenlemesinin Sonucudur
Rezerv Kanıtı (Proof of Reserve) güvenli mi?
Rezerv kanıtı güvenli mi sorusunun cevabı olarak kesinlikle evet diyemeyiz. Çünkü bu kanıtlar bazı borsalarda anlık olarak güncellenmiyor. Sadece bir Tweet yada bloğunda yer alan bir makaleden ibaret kalıyor. Borsalar bu verileri kullanıcıların güvende olduğunu bilmesi için paylaşıyorlar. Peki ya sonrası?
Daha sonra rezervde yer alan varlıkların transfer edebilirler, satışa sunabilirler. Fakat yine de şu anki adım için Rezerv kanıtı iyi bir gelişme olarak nitelendirilebilir.
Rezerv Kanıtı sunan borsalar
Binance Ceo’su CZ tarafından ortaya atılan bu şeffaflık ilkesi sonrasında bazı borsalar Rezerv kanıtı sunmaya başlarken, bazıları ilginç bir şekilde bu kanıtları paylaşmadı. İşte Rezerv kanıtı sunan borsalar;
- Binance Rezerv Kanıtı
- OKX Rezerv Kanıtı (PoR)
- Kucoin Rezerv Kanıtı (PoR)
- Bybit Rezerv Kanıtı (PoR)
- Huobi Rezerv Kanıtı (PoR)
- Bitfinex Rezerv Kanıtı (PoR)
- Crypto.com Rezerv Kanıtı (PoR)
Bunların dışındaki borsalar Rezerv kanıtlarını paylaşmamıştırlar. Paylaşım gelince güncellenecektir.
[table id=46 /]
 / PoR nedir?){kind=link}